Duitsland heeft als vakantieland veel te bieden. Mooie steden, pittoreske plaatsjes, veel natuurschoon, betoverende sprookjes en legenden: je kunt het er allemaal vinden. Wat nu als je juist die oude plaatsen opzoekt, waar een aantal sprookjes en verhalen zich zouden hebben afgespeeld? Leuke sprookjes voor de jongeren, mooie stadjes voor de ouderen: een uitgebalanceerde gezinsvakantie. Wil jij deze sprookjestocht zelf ook afleggen? Boek dan op voorhand alvast een geschikt vakantiehuisje in Duitsland.
Jaren geleden heb ik hem zelf gemaakt, deze sprookjesreis. Een leuke, interessante reis in een deel van Duitsland, waar ik zelf niet direct aan gedacht zou hebben voor een vakantie. Wel erg de moeite waard en goed op eigen houtje te doen; het is één van mijn mooiste vakantiereizen geweest. Ik heb zeven plaatsen hieronder op een rijtje gezet, zoals ik ze destijds zelf heb bezocht. Misschien een idee voor het komende vakantieseizoen?
Bremen – De Bremer stadsmuzikanten
Bremen is een belangrijke haven- en handelsstad, gelegen aan weerszijden van de Weser. De naam van de stad is voor eeuwig verbonden met het sprookje van de Bremer stadsmuzikanten. Naast het oude Raadhuis staat dan ook een beeld van dit wereldberoemde kwartet.
- Op het Raadhuisplein staat ook het middeleeuwse beeld van Roland (1404), dat de vrijheid van de stad symboliseert. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft dit beeld met stro en ijzer ingepakt gestaan, zodat het maar niet verwoest zou worden.
Bremen heeft een mooie oude stadskern, waarvan nog een groot deel bewaard is gebleven. De stad heeft in de Tweede Wereldoorlog namelijk met veel bombardementen en verwoestingen te maken gehad. Zo is de Böttcherstrasse na de oorlog volledig opgebouwd uit het puin van oude panden. Wel zijn zoveel mogelijk de oude motieven en versieringen gehandhaafd in deze smalle, artistieke straat. Het Schnoor-viertel is nog een stukje ongeschonden schipperskwartier. In deze oude volkswijk konden schippers op elk uur van de dag nog wel ergens een warme maaltijd en onderdak krijgen.
Celle – Ridderspelen
Celle ligt ten zuiden van de Lüneburger Heide en ten noordoosten van Hannover. De stad was van 1369 tot 1705 de residentie van de hertogen van Brunswijk-Lüneburg. Het hertogelijk slot stamt uit de 14e eeuw. Celle bevat ruim 400 fraaie vakwerkhuizen, waar men op de gevels hele gebeden, spreuken of familieverhalen heeft geschilderd.
- De stad kent ook een rijke middeleeuwse geschiedenis. Op het veld ‘Stechbahn’ werden vroeger de ridderspelen gehouden. Voor de Löwenapotheek, in het centrum, ligt in de bestrating een hoefijzer ingemetseld; een aandenken aan (de legende van) Hertog Otto II, die hier in 1471 tijdens een toernooi van zijn paard werd gestoten en stierf.
- Ook zou Hans Christiaan Andersen in Celle, op één van zijn vele reizen, inspiratie hebben opgedaan voor zijn sprookje “Het lelijke jonge eendje”. Of dit werkelijk waar is, heb ik helaas niet kunnen vinden.
Hameln – De Rattenvanger van Hamelen
- Hameln ligt ten zuidwesten van Hannover. Wie kent niet het ijselijke verhaal, de nachtmerrie van alle ouders, van de verdwijning van Hamelns kinderen? Elk jaar wordt het rattenvanger spel in de zomer opgevoerd. Nu een leuke toeristische attractie.
Daarnaast zijn in Hameln nog de marktkerk St. Nicolai (oudste deel stamt uit de 12e eeuw) en het Hochzeitshaus (gebouwd 1610-1617, in Weserrenaissance-stijl) te bewonderen. Het Hochzeitshaus bevat nu de burgerlijke stand, stadsarchief en bibliotheek. Ook is hier een mooi klokkenspel te zien, waarop het rattenvanger verhaal wordt uitgebeeld.
Bodenwerder – Karl Friedrich Hieronymus Baron Von Münchhausen
Bodenwerder ligt tussen Hannover en Kassel. Dit is de geboorte- en sterfplaats van de beroemde Baron Von Münchhausen (1720-1797). Als jonge officier trok hij naar Rusland, waar hij in het Russische leger enkele jaren meevocht tegen het Turkse rijk. Hij trouwde met een Letse prinses. Het huwelijk bleef helaas kinderloos en na 46 jaar huwelijk stierf de Barones. De Baron trouwde enige jaren later met een 18-jarige jongedame op wier lach hij verliefd was geworden, in de hoop dat zij hem zijn jeugd kon weergeven (hij was inmiddels 74). De jonge tweede Barones ging echter liever uit met jonge(re) officieren. Nadat zij zwanger bleek te zijn (de Baron ontkende het vaderschap), verliet zij hem en vluchtte naar Didam, Nederland.
- De Baron restte niets anders meer dan zijn sterke verhalen om zijn eigenwaarde te strelen. Een dorpsklerk, die de verhalen al vele malen had gehoord, publiceerde ze uit geldnood in Londen. Hij kwam als een rijk man naar Bodenwerder terug. De Baron was hevig geschokt, toen hij iedereen de draak zag steken met zijn wonderbare avonturen. Hij stierf een paar jaar later, een verbitterd man.
- Zijn geboortehuis is tegenwoordig het gemeentehuis van Bodenwerder. Er is echter nog steeds een kamer aan de Baron gewijd, waar enkele van zijn persoonlijke bezittingen ten toon zijn gesteld.
Hannoverisch Münden – Doktor Eisenbart
Hann. Münden ligt tussen Göttingen en Kassel, op de plek waar de rivieren de Werra en de Fulda in de Weser stromen, en wordt ook wel ‘Drei-Flüsse-Stadt’ genoemd. Het is tevens de plaats waar de chirurg Johannes Andreas Eisenbart in 1727 stierf. Hij reisde altijd met een uitgebreid gevolg, waaronder degenslikkers en vuurvreters, door het hele land en genoot als chirurg groot aanzien.
- Het Rathaus is erg mooi, vooral de entree is bijzonder. Op het Rathaus is een klokkenspel van de Doktor en zijn gevolg te zien, waarbij Doktor Eisenbart bij een patiënt een kies trekt. In de zomer kun je op zaterdag nog steeds op het plein een consult krijgen van ‘Doktor Eisenbart’, een twijfelachtige eer, lijkt me zo …
- De vakwerkhuizen, opgetrokken in de Weserrenaissance-stijl, zijn hier bijzonder hoog, vaak wel tot zes verdiepingen. Met de toenemende welvaart van de stad, namen blijkbaar ook de verdiepingen van de huizen toe. De onderste laag kan dit echter nauwelijks nog dragen; veel huizen zijn tot de tweede etage gestut met boomstammen.
Sababurg – Doornroosje
De Sababurg, vroeger ook wel Zappenburg en Zapfenburg genoemd, stamt uit de 14e eeuw en ligt in het Reinhardswald bij Hofgeismar, ten noorden van Kassel. Van de Sababurg is niet veel meer over; het is een burchtruïne. Dit kleine kasteeltje was volgens de volksoverlevering de plaats, waar het sprookje van Doornroosje zich heeft afgespeeld. Nu is het een (klein) hotel, maar men houdt het sprookje van Doornroosje nog wel steeds in ere. Er naast ligt een (eveneens klein) wildpark. Het ‘Tierpark Sababurg’ heeft een eigen historie; in 1571 werd het park door de toenmalige landgraaf Wilhelm IV gesticht en was daarmee het eerste dierenpark van Europa. Het is ongeveer 130 hectaren groot en bevat, naast vele inheemse diersoorten (damherten, gemzen, everzwijnen enz.), ook exotische dieren zoals apen, lama’s, pinguïns en kangoeroes.
Kassel – Gebroeders Grimm
De gebroeders Grimm, Jacob (1785-1863) en Wilhelm (1786-1859), zijn – in tegenstelling tot wat velen denken – geen bedenkers van sprookjes. Beide broers waren van oorsprong taalgeleerden. Door de jaren heen reisden zij door het hele land en verzamelden vele streekverhalen, sprookjes en legenden. Vervolgens werden de verhalen gebundeld en uitgegeven. Het eerste werk van de gebroeders Grimm verscheen in 1812 onder de titel “Kinder- und Hausmärchen”. De meest bekende sprookjes uit hun bundels zijn toch wel Roodkapje, Sneeuwwitje, Hans en Grietje, Assepoester en Doornroosje.
- Zij zijn lang geleden met het verzamelen van verhalen gestart in hun woonplaats Kassel. Hier is dan ook het Brüder Grimm-Museum te vinden, in het Palais Bellevue (Schöne Aussicht 2, Kassel). Tijdens vakanties zoals de voorjaarsvakantie kan het hier wat drukker zijn.
- In het museum staan de Grimm-sprookjes boeken in bijna alle talen van de wereld (van IJslands en Lets, via Tunesisch en Ivriet, naar Japans en Maleis). De gebroeders Grimm hebben hier zelf ook een aantal jaren gewoond. Zij liggen nu, samen begraven, in Berlijn.